Witamina D – kalcyferol
grupa witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, wrażliwych na światło i tlen z powietrza, odpornych na działanie podwyższonej temperatury (do 130°C).
Działanie Witaminy D w organizmie jest bardzo często powiązane z działaniem witaminy A. Zidentyfikowano również prowitaminę D – ergosterol, która pod wpływem promieni nadfioletowych (słońca lub lampy kwarcowej) przekształca się w Witaminę D. Podobnie jak w wypadku witaminy A – ustalono jednostkę międzynarodową (j.m.) Witamina D równą 0,025ug kalcyferolu. Z uwagi na szkodliwość nadmiaru Witaminy D w organizmie, dzienne zapotrzebowanie ustala się tylko dla dzieci, młodzieży, kobiet ciężarnych i karmiących (100…400 j.m.). Dorosłym wystarcza na ogół kontakt z promieniowaniem słonecznym.
Na skutek niedoborów Witaminy D powstają zaburzenia przemiany wapniowo-fosforowej w organizmie, miękną kości, u niemowląt – krzywią się, nie twardnieją. Podobne zaburzenia występują przy tworzeniu się zębów – największe zmiany są widoczne w obrębie szkliwa. Poza tym zęby odkształcają się i łatwo ulegają próchnicy. U ludzi dorosłych poza rozmiękaniem kości na skutek złego przyswajania wapnia przez organizm z powodu hipowitaminozy D (a w krytycznych wypadkach awitaminozy) może się zjawić zrzeszotnienie kości, choroba stawów, toczeń pospolity i inne.
Ponieważ Witamina D przechodzi do organizmu również przez skórę spełniając przy tym wiele funkcji regeneracyjnych w zniszczonej tkance skórnej i podskórnej, stosuje się ją (w tranie, oleju lnianym, maści tranowej) przy oparzeniach, odmrożeniach i stłuczeniach. Najbogatszym źródłem Witaminy D jest tran, dalej w kolejności: węgorz, sardynka, śledź, masło, jaja. Do margaryny dodaje się
5.0…7.5 ug Witaminy D na 100 g oraz 600…900 ug witaminy A na 100 g. Duże ilości prowitaminy D znajdują się w drożdżach i grzybach.